De afgelopen jaren zijn beleggers veelvuldig geconfronteerd met fraudezaken waarin de accountant een centrale rol speelde. In Amerika ging Enron ten onder, maar ook in eigen land was het niet altijd pluis. Ahold moest fiks afwaarderen en trof een miljardenschikking met zijn gedupeerde beleggers. Onderzoekers zijn flink aan de slag gegaan om deze fraudezaken te onderzoeken.
De uitkomsten van de onderzoeken leveren helaas geen eenduidig antwoord op. Twee recente Nederlandse onderzoeken staan haaks op elkaar.
De onderzoekers – Erica Marseille van de Amsterdamse politie en Arnold van Amsterdam – docent aan de faculteit economie aan de UvA, onderzochten alle 249 bedrijven die in 1998 in Amsterdam failliet gingen. Hun conclusie laat geen ruimte voor onduidelijkheid:
'Een accountant heeft geen aantoonbaar remmende invloed op fraude, terwijl dit vaak wel van hem wordt verwacht.' Dat is de conclusie van een onderzoek naar de rol van accountants bij faillissementsfraude.
Een onderzoek van Peter Diekman, al ruim twintig jaar verbonden aan de Erasmus Universiteit en tussentijds hoofd audit geweest bij vier grote ondernemingen, is echter een duidelijk andere mening toebedaan.
Volgens Diekman is er nog voldoende reden om vertrouwen te hebben in de banken, ook nu er zoveel onrust is op de financiële markten. "Ik zie de huidige kredietcrisis voornamelijk als een noodzakelijke economische correctie. Accountants hebben via de controle van de jaarrekening van banken een belangrijke rol gespeeld bij waardering van de activa op de balans. Zij voerden de druk op Amerikaanse banken op om uitstaande leningen die niet meer konden worden afgelost, af te boeken. Het laat zien dat de checks and balances tussen het management van banken, de toezichthouders en accountants werken."
Lees ook:Banken zien bonussen als belangrijkste oorzaak van kredietcrisis
Lees ook:Wouter Bos woedend over onderzoek Woekerpolis
Lees ook:Banken 230 miljoen kwijt aan drama Icesave
Lees ook:Olympische Spelen van invloed op de beurs?
Lees ook:Wouter Bos weer teleurgesteld door onderzoekers woekerpolis